Λαμπρές πανσέληνοι, εντυπωσιακές βροχές μετεωριτών και αξιοσημείωτες ολικές εκλείψεις θα δώσουν στους λάτρεις του ουρανού άφθονους λόγους να στρέψουν το βλέμμα τους προς τα άστρα το 2026.
Η νέα χρονιά ξεκινά με την πανσέληνο του Λύκου το Σάββατο (3/1), την πρώτη από τις τρεις υπερπανσελήνους της χρονιάς.
Ο Δίας, ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, θα εμφανιστεί νότια της Σελήνης, σύμφωνα με το EarthSky.
Όπως αναφέρει και το CNN, η αυξημένη λαμπρότητα της υπερπανσελήνου, η οποία φαίνεται φωτεινότερη και μεγαλύτερη από μια συνηθισμένη πανσέληνο λόγω της εγγύτητάς της στη Γη, ενδέχεται να εμποδίσει την ορατότητα της βροχής μετεωριτών των Τεταρτίδων.
Οι Τεταρτίδες αναμένεται να κορυφωθούν από τις 16:00 έως τις 19:00 (ώρα Ανατολικών ΗΠΑ) το Σάββατο (3/1) – ακριβώς όταν η πανσέληνος θα κυριαρχεί στον νυχτερινό ουρανό.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλές ακόμη βροχές μετεωριτών και ουράνια φαινόμενα που θα απολαύσουμε το 2026, σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Λάνσφορντ, συντονιστή αναφορών φωτεινών μετεωριτών της Αμερικανικής Εταιρείας Μετεωριτών.
Υπερπανσέληνοι και πανσέληνοι
Οι περισσότερες χρονιές έχουν 12 πανσελήνους, μία κάθε μήνα. Όμως το 2026 θα έχει 13, με δύο τον Μάιο. Η δεύτερη πανσέληνος μέσα στον ίδιο μήνα είναι γνωστή ως «μπλε πανσέληνος».
Συνήθως, οι πανσέληνοι συμβαίνουν κάθε 29 ημέρες, ενώ οι περισσότεροι μήνες έχουν 30 ή 31 ημέρες, οπότε το ημερολόγιο και οι σεληνιακές φάσεις δε συγχρονίζονται ακριβώς – με αποτέλεσμα μια μπλε πανσέληνο περίπου κάθε 2,5 χρόνια.
Μετά την υπερπανσέληνο του Ιανουαρίου, οι επόμενες δύο θα συμβούν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο. Κατά μέσο όρο, η Σελήνη απέχει περίπου 384.472 χιλιόμετρα από τη Γη. Όμως η υπερπανσέληνος του Δεκεμβρίου θα είναι η πιο κοντινή της χρονιάς, σε απόσταση 356.740 χιλιομέτρων, σύμφωνα με το EarthSky.
Ακολουθούν οι υπόλοιπες πανσέληνοι του 2026, σύμφωνα με το Farmers’ Almanac:
1 Φεβρουαρίου: Πανσέληνος του Χιονιού
3 Μαρτίου: Πανσέληνος του Σκουληκιού
1 Απριλίου: Ροζ Πανσέληνος
1 Μαΐου: Πανσέληνος των Λουλουδιών
31 Μαΐου: Μπλε Πανσέληνος
29 Ιουνίου: Πανσέληνος της Φράουλας
29 Ιουλίου: Πανσέληνος του Ελαφιού
28 Αυγούστου: Πανσέληνος του Οξύρρυγχου
26 Σεπτεμβρίου: Πανσέληνος της Συγκομιδής
26 Οκτωβρίου: Πανσέληνος του Κυνηγού
24 Νοεμβρίου: Πανσέληνος του Κάστορα
23 Δεκεμβρίου: Ψυχρή Πανσέληνος
Βροχές μετεωριτών
Μετά την κορύφωση των Τεταρτίδων στις αρχές Ιανουαρίου, οι παρατηρητές θα χρειαστεί να περιμένουν μέχρι τον Απρίλιο για τη βροχή μετεωριτών των Λυρίδων.
Ακολουθούν οι ημερομηνίες κορύφωσης των υπόλοιπων βροχών μετεωριτών του 2026, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Μετεωριτών:
Λυρίδες: 21-22 Απριλίου
Ήτα Υδροχοΐδες: 5-6 Μαΐου
Νότιες Δέλτα Υδροχοΐδες: 30-31 Ιουλίου
Άλφα Αιγόκεροι: 30-31 Ιουλίου
Περσείδες: 12-13 Αυγούστου
Ωριωνίδες: 21-22 Οκτωβρίου
Νότιες Ταυρίδες: 4-5 Νοεμβρίου
Βόρειες Ταυρίδες: 11-12 Νοεμβρίου
Λεοντίδες: 16-17 Νοεμβρίου
Διδυμίδες: 13-14 Δεκεμβρίου
Ουρσίδες: 21–22 Δεκεμβρίου
«Οι Περσείδες και οι Διδυμίδες θα είναι οι καλύτερες βροχές της χρονιάς», δήλωσε ο Λάνσφορντ. «Οι Περσείδες προβλέπεται να κορυφωθούν χωρίς παρεμβολή από το φεγγάρι».
Οι Διδυμίδες παρήγαγαν μια εντυπωσιακή βροχή το 2025, με ρυθμούς έως και 135 μετεωριτών την ώρα. «Δεν υπάρχει λόγος να μην περιμένουμε παρόμοιους ρυθμούς το 2026, μόλις δύσει η Σελήνη».
Ηλιακές εκλείψεις
Οι παρατηρητές του ουρανού μπορούν να περιμένουν δύο ηλιακές και δύο σεληνιακές εκλείψεις μέσα στη χρονιά, σύμφωνα με τη NASA.
Μια δακτυλιοειδής ηλιακή έκλειψη θα συμβεί στις 17 Φεβρουαρίου πάνω από την Ανταρκτική. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται στο πιο μακρινό σημείο της τροχιάς της από τη Γη καθώς περνά μπροστά από τον Ήλιο. Έτσι, δεν τον καλύπτει πλήρως και δημιουργείται το εντυπωσιακό «δαχτυλίδι της φωτιάς». Παράλληλα, μια μερική ηλιακή έκλειψη σε σχήμα ημισελήνου θα είναι ορατή στην Ανταρκτική, την Αφρική και τη Νότια Αμερική.
Φροντίστε να φοράτε ειδικά γυαλιά έκλειψης για την ασφαλή παρατήρηση ηλιακών εκλείψεων, καθώς το ηλιακό φως μπορεί να βλάψει τα μάτια.
Μια ολική ηλιακή έκλειψη θα είναι ορατή στη Γροιλανδία, την Ισλανδία, την Ισπανία, τη Ρωσία και μέρος της Πορτογαλίας στις 12 Αυγούστου. Μερική έκλειψη θα παρατηρηθεί σε περιοχές της Ευρώπης, της Αφρικής και της Βόρειας Αμερικής.
Σεληνιακές εκλείψεις
Μια ολική σεληνιακή έκλειψη θα εμφανιστεί στον νυχτερινό ουρανό για την Ασία, την Αυστραλία, τα νησιά του Ειρηνικού και την Αμερική στις 3 Μαρτίου.
Η σεληνιακή έκλειψη μπορεί να συμβεί μόνο κατά την πανσέληνο, όταν Ήλιος, Γη και Σελήνη ευθυγραμμίζονται και η Σελήνη περνά μέσα από τη σκιά της Γης. Η Γη ρίχνει δύο σκιές στη Σελήνη: την εξωτερική, που ονομάζεται παρασκιά, και την εσωτερική, σκοτεινή σκιά.
Όταν η πανσέληνος μπει στη σκιά της Γης, σκοτεινιάζει αλλά δεν εξαφανίζεται. Αντίθετα, το ηλιακό φως που περνά μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης τη φωτίζει με εντυπωσιακό τρόπο, βάφοντάς την κόκκινη – γι’ αυτό και το φαινόμενο αποκαλείται συχνά «ματωμένο φεγγάρι».
Αυτό συμβαίνει επειδή το μπλε φως διασκορπίζεται πιο έντονα στην ατμόσφαιρα από το κόκκινο, με αποτέλεσμα το κόκκινο να κυριαρχεί καθώς το φως φτάνει στη Σελήνη. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, η Σελήνη μπορεί να φαίνεται σκουριασμένη ή βαθυκόκκινη.
Μια μερική σεληνιακή έκλειψη θα είναι ορατή στην Αμερική, την Ευρώπη, την Αφρική και τη Δυτική Ασία μεταξύ 27 και 28 Αυγούστου.
Ελέγξτε την ιστοσελίδα του Time and Date για ακριβείς ώρες και περιοχές παρατήρησης των εκλείψεων.
Πλανητικές «παρελάσεις» και εμφανίσεις
Ο Φεβρουάριος θα φιλοξενήσει μια εντυπωσιακή παρέλαση έξι πλανητών στον νυχτερινό ουρανό.
Ο Κρόνος θα βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα, ενώ η Αφροδίτη και ο Ερμής θα ανατέλλουν πάνω από τον δύοντα Ήλιο, σύμφωνα με το EarthSky. Ο Ποσειδώνας θα εμφανιστεί επίσης δίπλα στον Κρόνο, αλλά θα είναι ορατός μόνο με τηλεσκόπιο ή κιάλια.
Ο Ουρανός θα φανεί κοντά στη Σελήνη στις 23 Φεβρουαρίου, επίσης με τη βοήθεια οπτικών οργάνων. Ο λαμπρός Δίας θα είναι ορατός ανατολικά νωρίς το βράδυ, ενώ στις 26 Φεβρουαρίου η Σελήνη και ο Δίας θα βρεθούν πολύ κοντά.
Στις 19 Μαΐου, μετά τη δύση του Ήλιου, η ημισέληνος θα λάμπει ανάμεσα στον Δία και την Αφροδίτη. Κατά την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου, ο Δίας και η Αφροδίτη θα φαίνονται δίπλα-δίπλα λόγω της θέσης των τροχιών τους. Τα βράδια της 8ης και 9ης Ιουνίου, θα φαίνεται σαν να ανταλλάσσουν θέσεις, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ενός «διπλού πλανήτη».
Λίγο αργότερα, η Αφροδίτη θα εμφανιστεί πάνω από τη διογκούμενη ημισέληνο, ενώ από κάτω θα φαίνονται ο Δίας και ο Ερμής.
Ένα ακόμη εντυπωσιακό οπτικό φαινόμενο θα συμβεί το φθινόπωρο, όταν ο Δίας θα «εξαφανιστεί». Τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Οκτωβρίου, η ημισέληνος και ο Δίας θα έρθουν τόσο κοντά ώστε, για παρατηρητές στη Βόρεια Αμερική ανατολικά του Σεντ Λούις, η Σελήνη θα φαίνεται να κρύβει προσωρινά τον Δία για περίπου μία ώρα.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 16ης Νοεμβρίου, το κόκκινο φως του Άρη θα εμφανιστεί κοντά στον Δία στον ανατολικό ουρανό. Και το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου, η ημισέληνος θα συνοδεύεται από τη λαμπρή Αφροδίτη, ενώ ο Δίας και ο Άρης θα σχηματίζουν ακόμη ένα εντυπωσιακό ζευγάρι.