Χιλιάδες συνταξιούχοι του δημοσίου διεκδικούν αναδρομικά της Εισφοράς Αλληλεγγύης με αγωγές πριν το 2017. Το συνολικό κόστος για το Δημόσιο αγγίζει τα 1,8 δισ. ευρώ, με την κυβέρνηση να εξετάζει σταδιακή αποπληρωμή μέσω του αποθεματικού του ΑΚΑΓΕ. Η εικόνα είναι σύνθετη και χωρίζει τους συνταξιούχους σε τρεις βασικές κατηγορίες:
Όσοι είχαν καταθέσει αγωγές πριν τον Φεβρουάριο 2017
Πρόκειται για μικρότερη κατηγορία, αλλά με τα μεγαλύτερα ποσά. Οι συνταξιούχοι αυτοί διεκδικούν όχι μόνο τα αναδρομικά του 2017-2018, αλλά και μεγαλύτερες επιστροφές λόγω των παρατεταμένων περικοπών που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Όσοι προσέφυγαν μετά την αντισυνταγματικότητα της ΕΑΣ
Πρόκειται για τη «μερίδα του λέοντος», καθώς οι αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου (244/2017) καλύπτουν αναδρομικά διετίας.
Όσοι δεν προσέφυγαν καθόλου
Παρά το γεγονός ότι δεν έκαναν αγωγές, δικαιούνται επιστροφές, καθώς η αντισυνταγματικότητα αφορά όλους ανεξαιρέτως για το διάστημα 2017-2018.
Αντίθετα, οι νέοι συνταξιούχοι μετά τις 13 Μαΐου 2016 δεν έχουν δικαίωμα σε αναδρομικά, αφού οι περικοπές, μεταξύ αυτών και η ΕΑΣ, ενσωματώθηκαν στον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου, καθιστώντας τις κρατήσεις «νόμιμες».
Οι επιστροφές ποικίλλουν σημαντικά, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης:
Καθηγητής ΑΕΙ με σύνταξη 1.828 ευρώ: επιστροφή 8.556 ευρώ.
Απόστρατος με 1.734 ευρώ: επιστροφή 8.027 ευρώ.
Απόστρατος με 1.468 ευρώ: επιστροφή 3.611 ευρώ.
Πολιτικός υπάλληλος με 1.540 ευρώ: επιστροφή 5.037 ευρώ.
Συνταξιούχος με 1.163 ευρώ: επιστροφή 1.012 ευρώ.
Συνολικά, η αντισυνταγματικότητα της ΕΑΣ επηρεάζει περίπου 350.000 συνταξιούχους του Δημοσίου, με κόστος 420 εκατ. Ευρώ μόνο για το συγκεκριμένο σκέλος.
Ο νέος επανυπολογισμός
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται νέος επανυπολογισμός για 41.000 συνταξιούχους, που αναμένεται να φέρει αυξήσεις και νέα αναδρομικά. Ενδεικτικά:
Ασφαλισμένος που αποχώρησε το 2017 με 38 έτη και σύνταξη 1.200 ευρώ, θα δει το ποσό του να αυξάνεται στα 1.316 ευρώ, ενώ θα λάβει αναδρομικά 8.352 ευρώ.
Συνταξιούχος που έφυγε το 2018 με 40 έτη και 1.367 ευρώ, θα φτάσει στα 1.508 ευρώ και θα λάβει αναδρομικά 12.384 ευρώ.
Κερδισμένοι και χαμένοι
Κερδισμένοι: Οι συνταξιούχοι που απαλλάσσονται από την ΕΑΣ χάρη στην τιμαριθμική προσαρμογή των κλιμάκων. Το όριο ανεβαίνει από τα 1.400 ευρώ το 2024, στα 1.434 ευρώ το 2025 και στα 1.470 ευρώ το 2026, βγάζοντας χιλιάδες συντάξεις από την επιβάρυνση.
Χαμένοι: Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2019. Σε αυτούς, η ΕΑΣ εφαρμόζεται πλέον κανονικά και θεωρείται συνταγματική κράτηση υπέρ του ΑΚΑΓΕ, με αποτέλεσμα να μην έχουν καμία αξίωση αναδρομικών.
Σήμερα βρίσκονται σε εκκρεμότητα περίπου 8.000 αγωγές, κυρίως από ειδικά μισθολόγια (στρατιωτικοί, πανεπιστημιακοί, δικαστικοί). Την ίδια στιγμή, περίπου 400.000 συνταξιούχοι έχουν καταθέσει αγωγές για το σύνολο των αναδρομικών, ενώ άλλοι 800.000-900.000 δικαιούνται επιστροφές χωρίς να έχουν προσφύγει.
Το μεγάλο ερώτημα παραμένει αν οι επιστροφές θα γίνουν εφάπαξ ή σε δόσεις. Η μέχρι τώρα πρακτική δείχνει προς τη λύση των δόσεων, προκειμένου να μην τιναχθεί στον αέρα ο προϋπολογισμός.