Όπως αλλάζουν όλα, αλλάζουν και οι καύσωνες. Τα ξηρά κύματα αντικαθιστώνται από τα υγρά που μπορούν να μας ψήσουν -κυριολεκτικά.
Το “φύσημα του δράκου” που ζήσαμε τις ημέρες του καύσωνα, όταν ευχόμασταν να σταματήσει ο αέρας που έκανε την ατμόσφαιρα ακόμα πιο αποπνικτική, είναι ό,τι θα ζούμε ως νόρμα στο εγγύς μέλλον, εξαιτίας ενός φαινομένου που θα αφήνει το σώμα μας να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του.
Αυτό μοιραία, θα οδηγήσει σε πολλούς θανάτους, με τους καύσωνες κυριολεκτικά να μας ψήνουν, όπως λένε επιστήμονες κλίματος.
Στην παρούσα φάση, υπάρχει μια λύση στο πρόβλημα, αλλά αφενός δεν είναι για όλους, αφετέρου δεν είναι εγγυημένη. Άσε που σε επιδεινώνει και το πρόβλημα που λέγεται κλιματική κρίση.
Τι ζούμε;
Την τελευταία εποχή που ο ιδρώτας μας μπορεί να κάνει αυτό για το οποίο υπάρχει: να μας κρατάει δηλαδή, ζωντανούς στις υψηλές θερμοκρασίες.
Σύντομα, ο θερμοστάτης μας δεν θα λειτουργεί αποτελεσματικά.
Ας δούμε τι μας περιμένει.
Θα βράζουμε στο ζουμί μας
Όταν έχει καύσωνα, ιδρώνουμε και έτσι τα ζωτικά μας όργανα δεν ψήνονται. Θα έχεις παρατηρήσει ωστόσο, πως όταν υπάρχει στην ατμόσφαιρα υγρασία, ο ιδρώτας δεν μπορεί να εξατμιστεί το ίδιο εύκολα. Δηλαδή, δεν δροσιζόμαστε. Τουναντίον, δυσκολευόμαστε να αναπνεύσουμε.
Έρχονται ημέρες που το σώμα μας δεν θα μπορεί να διαχειριστεί τους καύσωνες, όπως αποκαλύπτει το ντοκιμαντέρ του Weathered που προβλήθηκε στο κανάλι PSB Terra στο YouTube και το επιμελήθηκε η science communicator, Maiya May.
Ήλθε η ώρα να μιλήσουμε για τα υγρά κύματα καύσωνα που είναι η πιο θανατηφόρα “έκδοση” του είδους, με αυτήν που ζούμε ως επί το πλείστον στον πλανήτη έως τώρα να είναι τα ξηρά κύματα.
Τα ακραία υγρά κύματα καύσωνα συχνά αναφέρονται ως wet-bulb (υγρού βολβού). Πρόκειται για ένα από τα πιο τρομακτικά υποπροϊόντα της κλιματικής αλλαγής και είναι ο λόγος που αισθανόμαστε ως αποπνικτική την ατμόσφαιρα, όταν έχει ζέστη και υγρασία.
Πάμε να δούμε ποια είναι η διαφορά μεταξύ των δυο κυμάτων και γιατί το υγρό είναι χειρότερος εχθρός μας.
Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΞΗΡΟΥ ΚΑΙ ΥΓΡΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ ΚΑΥΣΩΝΑ
Για να καταλάβουμε τι μας περιμένει, είναι απαραίτητο να εξηγήσουμε πώς προκύπτουν οι καύσωνες. Το ξηρό κύμα καύσωνα συνήθως “προκαλείται” από μεγάλα συστήματα υψηλής πίεσης, τα οποία εγκλωβίζουν ζεστό αέρα κοντά στην επιφάνεια.
Tα συστήματα αυτά πιέζουν τον αέρα προς τα κάτω και όπως συμπιέζεται, ζεσταίνεται. Αυτή η διαδικασία λέγεται αδιαβατική θερμότητα. Όσο η υψηλή θερμοκρασία μένει εγκλωβισμένη, η θερμότητα αυξάνεται κάθε ημέρα που δεν έχει σύννεφα ή αέρα να την παρασύρει.
Είναι ό,τι συνέβη στον καύσωνα της Ευρώπης, το 2003. Ήταν το πιο θερμό καλοκαίρι από το 1540 και ο λόγος θανάτου περισσότερων από 70.000 ανθρώπων -μόνο στο Παρίσι έχασαν τη ζωή τους 3.400 άνθρωποι. Οι πιο υψηλές θερμοκρασίες κατεγράφησαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Σε ό,τι αφορά το υγρό κύμα καύσωνα, η Δρ Casey Ivanovich, επιστήμονας κλίματος στο NASA Goddard Institute for Space Studies εξήγησε ότι «όπως ανεβαίνει η θερμοκρασία μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα. Αυτό σημαίνει πως εάν σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία οι θερμοκρασίες αέρα ανεβαίνουν με την κλιματική αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι πιθανό πως αν υπάρχει πηγή υγρασίας, η υγρασία επίσης θα αυξηθεί».
Αυτό σημαίνει πως -όπως είπαμε πρωτύτερα- όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και η υγρασία επίσης αυξημένη, γίνεται δύσκολη η εξάτμιση του ιδρώτα από το ανθρώπινο σώμα και άρα το να δροσιστούμε.
ΤΙ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ Η ΖΕΣΤΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΡΑΣΙΑ
Η θερμοκρασία υγρού βολβού (wet-bulb temperature) είναι ένα μέτρο θερμοκρασίας που λαμβάνει υπ’ όψιν τη θερμοκρασία του αέρα και την υγρασία. Μετριέται με θερμόμετρο που είναι τυλιγμένο σε βρεγμένο ύφασμα και δείχνει πόσο αποτελεσματικά μπορεί να εξατμιστεί ο ιδρώτας.
Συγκεκριμένα, ο βολβός του θερμόμετρου είναι καλυμμένος με υγρό ύφασμα, επιτρέποντας την εξάτμιση του νερού που επηρεάζει την καταγραφόμενη θερμοκρασία.
Όσο υψηλότερη είναι η υγρασία, τόσο λιγότερο νερό εξατμίζεται.
Το αποτέλεσμα είναι η θερμοκρασία του υγρού βολβού να πλησιάζει σε αυτήν του αέρα.
Θεωρείται σημαντική μέτρηση, γιατί δείχνει πόσο δύσκολο είναι να δροσιστεί το ανθρώπινο σώμα, μέσω της εφίδρωσης. Όταν η θερμοκρασία υγρού βολβού είναι υψηλή (άνω των 30 βαθμών Κελσίου), η εξάτμιση του ιδρώτα μειώνεται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θερμική καταπόνηση έως θερμοπληξία, ειδικά σε συνθήκες καύσωνα.
Ως εκ τούτου, υπάρχουν ήδη θερμοκρασίες υγρού βολβού, στις οποίες ο ιδρώτας δεν μπορεί να εξατμιστεί αρκετά γρήγορα, ώστε να δροσίσει το ανθρώπινο σώμα.
«Μόλις ξεπεραστεί αυτό το όριο, δεν έχει σημασία πόση σκιά έχουμε από πάνω μας ή πόσο νερό πίνουμε. Δεν θα επιβιώσουμε χωρίς περιβαλλοντική ψύξη, όπως είναι ο κλιματισμός» εξηγεί η Δρ Ivanovich.
Οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν περισσότερο λόγω μειωμένης ικανότητας θερμορρύθμισης.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΥΓΡΑΣΙΑ
Έχουν γίνει πολλές μελέτες, ώστε να διαπιστωθεί πώς η υγρασία με τη ζέστη επηρεάζουν το ανθρώπινο σώμα και -σε δεύτερο χρόνο- να διαπιστωθεί ποια είναι τα όρια μας, πριν ο συνδυασμός γίνει επικίνδυνος για την υγεία και τη ζωή μας.
Ωστόσο, δεν είναι εύκολο να αναγνωριστούν τα ορόσημα του υγρού κύμα καύσωνα, γιατί είναι επικίνδυνα.
Η Δρ Jane Baldwin, επιστήμονας κλίματος και καθηγήτρια στο Τμήμα Συστημάτων Γης στο University of California, Irvine είπε χαρακτηριστικά ότι «είναι προφανής ο λόγος που δεν μπορούμε να βάλουμε κάποιον σε έναν θάλαμο θερμότητας και να τον ψήσουμε, στην κυριολεξία. Θα ήταν ανήθικο.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να αυξήσουμε τη θερμοκρασία και την υγρασία και να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του οργανισμού ενός ατόμου (όχι τον πυρετό, αλλά αυτόν που έχουμε στο κέντρο του σώματος όπου είναι τα ζωτικά μας όργανα).
Το ζητούμενο είναι να δούμε σε ποιο σημείο αρχίζει να αυξάνεται η θερμοκρασία. Αυτό προσδιορίζεται ως το όριο».
Δείτε το βίντεο – Καιρός: Σε τροχιά καύσωνα με 40άρια – Πότε υποχωρεί η ζέστη – Πρόγνωση από τον Π. Γιαννόπουλο