Στη λύση του μυστηρίου έφτασαν οι επιστήμονες σχετικά με ένα φαινόμενο που συνέβη το 2023, αλλά δεν μπορούσαν να το εξηγήσουν.
Μια κατολίσθηση και ένα μεγα-τσουνάμι στη Γροιλανδία τον Σεπτέμβριο του 2023, που προκλήθηκαν από την κλιματική κρίση, προκάλεσαν δόνηση σε ολόκληρη της Γης για εννέα ημέρες, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα.
Το σεισμικό γεγονός εντοπίστηκε από αισθητήρες σεισμών σε όλο τον κόσμο, αλλά ήταν τόσο πρωτοφανές που οι ερευνητές αρχικά δεν είχαν ιδέα τι το είχε προκαλέσει. Έχοντας πλέον λύσει το μυστήριο, οι επιστήμονες δήλωσαν ότι αυτό έδειξε πώς η παγκόσμια θέρμανση είχε ήδη επιπτώσεις σε πλανητική κλίμακα και ότι μεγάλες κατολισθήσεις ήταν δυνατές σε μέρη που προηγουμένως θεωρούνταν σταθερά, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονταν ραγδαία.
Πώς έγινε το μεγα-τσουνάμι στη Γροιλανδία
Η κατάρρευση μιας βουνοκορφής ύψους 1.200 μέτρων στο απομακρυσμένο φιόρδ Dickson συνέβη στις 16 Σεπτεμβρίου 2023, αφού ο παγετώνας που έλιωνε από κάτω δεν ήταν πλέον σε θέση να συγκρατήσει τον βράχο. Προκάλεσε ένα αρχικό κύμα ύψους 200 μέτρων και έστειλε σεισμικά κύματα στον πλανήτη για περισσότερο από μία εβδομάδα, μετέδωσε ο Guardian.
Η κατολίσθηση και το μεγα-τσουνάμι ήταν τα πρώτα που καταγράφηκαν στην ανατολική Γροιλανδία. Οι περιοχές της Αρκτικής επηρεάζονται από την ταχύτερη παγκόσμια θέρμανση και παρόμοια, αν και μικρότερα σεισμικά γεγονότα έχουν παρατηρηθεί στη δυτική Γροιλανδία, την Αλάσκα, τον Καναδά, τη Νορβηγία και τη Χιλή.
Ο Δρ Kristian Svennevig από το Γεωλογικό Ινστιτούτο της Δανίας και της Γροιλανδίας, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε: «Όταν ξεκινήσαμε αυτή την επιστημονική περιπέτεια, όλοι ήταν προβληματισμένοι και κανείς δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το τι προκάλεσε αυτό το σήμα. Ήταν πολύ μακρύτερο και απλούστερο από τα σήματα σεισμών, τα οποία συνήθως διαρκούν λεπτά ή ώρες, και χαρακτηρίστηκε ως USO – άγνωστο σεισμικό αντικείμενο».
«Ήταν επίσης ένα εξαιρετικό γεγονός επειδή είναι η πρώτη γιγαντιαία κατολίσθηση και τσουνάμι που έχουμε καταγράψει στην ανατολική Γροιλανδία. Σίγουρα δείχνει ότι η ανατολική Γροιλανδία αρχίζει να ενεργοποιείται όσον αφορά τις κατολισθήσεις. Τα κύματα κατέστρεψαν μια ακατοίκητη τοποθεσία των Ινουίτ στο επίπεδο της θάλασσας, η οποία ήταν τουλάχιστον 200 ετών, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο για τουλάχιστον δύο αιώνες».
«Βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά»
Ένας μεγάλος αριθμός καλύβων καταστράφηκε σε έναν ερευνητικό σταθμό στο νησί Έλλα, 70 χιλιόμετρα από την κατολίσθηση. Ο χώρος ιδρύθηκε από κυνηγούς γουναρικών και εξερευνητές πριν από δύο αιώνες και χρησιμοποιείται από επιστήμονες και τον δανικό στρατό, αλλά ήταν άδειος τη στιγμή του τσουνάμι.
«Ήταν καθαρή τύχη που δεν συνέβη τίποτα σε κανέναν άνθρωπο εδώ», δήλωσε ο Svennevig.
«Βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά από επιστημονικής άποψης» είπε.
Ο Δρ Stephen Hicks από το University College του Λονδίνου, ένας από τους επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε: «Όταν είδα για πρώτη φορά το σεισμικό σήμα, ήμουν εντελώς μπερδεμένος. Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει καταγραφεί ένα τόσο μακράς διάρκειας, παγκοσμίως μετακινούμενο σεισμικό κύμα, που περιέχει μόνο μία συχνότητα ταλάντωσης».
Χρειάστηκαν 68 επιστήμονες από 40 ιδρύματα σε 15 χώρες για να λύσουν το μυστήριο συνδυάζοντας σεισμικά δεδομένα, μετρήσεις πεδίου, επίγειες και δορυφορικές εικόνες και προσομοιώσεις τσουνάμι σε υπολογιστή υψηλής ανάλυσης.
Η ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, υπολόγισε ότι 25 εκατ. κυβικά μέτρα βράχου και πάγου έπεσαν στο φιόρδ και ταξίδεψαν τουλάχιστον 2.200 μέτρα κατά μήκος του. Η κατεύθυνση της κατολίσθησης, μαζί με τα απότομα παράλληλα τοιχώματα του κόλπου, συνέβαλαν στο να παραμείνει μεγάλο μέρος της ενέργειας της κατολίσθησης εντός του φιόρδ και να αντηχήσει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το κύμα τσουνάμι μειώθηκε στα επτά μέτρα μέσα σε λίγα λεπτά, όπως υπολόγισαν οι ερευνητές, και σε μερικά εκατοστά τις επόμενες ημέρες, όταν ο δανικός στρατός επισκέφθηκε και φωτογράφισε το φιόρδ.
Αλλά αυτή η εκτίναξη ενός τεράστιου υδάτινου όγκου συνέχισε να στέλνει σεισμικά κύματα σε όλο τον κόσμο.